Teknoloji Şirketlerinin Kullanıcı Sözleşmeleri ve Ciddi Sonuçları
Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşanan bir olay, teknoloji şirketlerinin kullanıcı sözleşmelerinin ne denli ciddi sonuçlar doğurabileceğini gözler önüne serdi. New Jersey eyaletinde yaşayan John ve Georgia McGinty çifti, 2022 yılının Mart ayında bindiği bir Uber aracının kaza yapması sonucu ağır yaralandı. Ancak çift, Uber’e dava açma girişiminde bulunduğunda beklenmedik bir engelle karşılaştı.
Uber davadan yırttı: Bir pizzanın bedeli bu mu olacaktı? Eyalet mahkemeleri, çiftin Uber uygulamasını kullanırken defalarca “onay” butonuna tıklayarak şirketin kullanım şartlarını kabul ettiğine hükmetti. Bu durum, McGinty ailesinin ABD Anayasası’nın 7. değişikliği kapsamında jüri önünde dava açma haklarını kaybetmesine yol açtı.
– McGinty çifti..
Olayın en çarpıcı yönü, en son onaylanan kullanım şartlarının, çiftin o dönem 12 yaşında olan kızlarının Uber Eats üzerinden pizza sipariş ettiği sırada kabul edilmiş olmasıydı. Georgia McGinty, “Yemek sipariş ederken anayasal yargılanma hakkımı kaybedebileceğimi nasıl düşünebilirdim?” diyerek tepkisini dile getirdi. Kaza sonrası Georgia McGinty, bir hafta boyunca yoğun bakımda kaldı ve omurga kırığı ile karın duvarında travmatik yaralanmalar yaşadı. Eşi John ise göğüs kemiği kırığı ve sol elinde fonksiyon kaybı yaşadı. Çift, halen devam eden sağlık sorunları ve biriken tıbbi borçlarla mücadele ediyor.
New Jersey Yüksek Mahkemesi kararında, “Georgia’nın veya onun cep telefonunu kullanan küçük kızının kabul ettiği anlaşmadaki tahkim hükmünün geçerli ve uygulanabilir olduğuna hükmediyoruz” ifadelerine yer verildi. Bu karar, teknoloji şirketlerinin kullanıcı sözleşmelerinin kapsamı ve etkileri konusunda tartışmalara yol açtı.
Benzer bir olay, geçtiğimiz yıl Disney’i de gündeme taşımıştı. Jeffrey Piccolo, eşinin Disney World Florida’daki bir restoranda alerjik reaksiyon sonucu hayatını kaybetmesi üzerine şirkete dava açmak istemiş, ancak Disney+ üyeliği sırasında kabul ettiği şartlar nedeniyle jüri önünde yargılanma hakkını kaybettiğini öne sürmüştü. Yoğun medya baskısı sonucu Disney, bu tutumundan vazgeçmek zorunda kalmıştı.
Bu olaylar, günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız ‘Kullanım Şartları’nı onaylamanın ne kadar ciddi sonuçlar doğurabileceğini göstermektedir. Hukukçular ve tüketici hakları savunucuları, bu tür sözleşmelerin adil olmadığını ve tüketicilerin temel haklarını ihlal ettiğini savunuyor. Teknoloji şirketlerinin bu uygulamaları, kullanıcıların bilinçsizce vazgeçtikleri haklar konusunda toplumsal bir tartışmayı da beraberinde getiriyor.